Mentale begeleiding kan iemand ondersteuning bieden bij het behalen van betere prestaties. Voordat mentale begeleiding kan worden toegepast, moet er eerst een goed beeld worden verkregen van het gedrag, de gevoelens en de gedachtes van de persoon in kwestie. Bovendien is het belangrijk de persoonlijkheidskenmerken en de vaardigheden van het individu in kaart te brengen. Dit kan inzicht geven in welke (mentale) vaardigheden iemand zich nog kan ontwikkelen.
Mentale begeleiding gaat vaak gepaard met mentale training. Mentale training omvat het aanleren van (mentale) vaardigheden die van belang zijn om betere (sport)prestaties te behalen, zoals bijvoorbeeld het vergroten van zelfvertrouwen of focus. Er worden bepaalde oefeningen uitgevoerd om deze vaardigheden beter te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen, visualisatie oefeningen of het toepassen van positieve zelfspraak.
Tijdens of na afloop van mentale training is er sprake van mentale begeleiding. Het individu reflecteert samen met de sportpsycholoog over de mentale training, zijn/haar gedrag, gevoelens en gedachtes. Reflectie is belangrijk voor het ontwikkelen van zelfkennis en om iemand bewust te maken van zijn of haar vooruitgang of tegenslagen. Mentale begeleiding dient te helpen bij het maken van keuzes en biedt ondersteuning bij de hulpvraag van de persoon in kwestie.
Mentale begeleiding en training is waardevol voor iedereen die op een hoger niveau wil gaan presteren. Of je nu jong of oud bent, of je nu een amateur sporter of olympiër bent, of iemand bent die gewoon beter wil functioneren op de werkvloer.
Naast voor prestatieverbetering kan mentale begeleiding ook worden ingezet voor talentontwikkeling, als er sprake is van een blessure of beëindiging van de (sport)carrière.
Het is voornamelijk essentieel dat de mentale begeleiding aansluit op de persoon, sporter, coach of team, gespecificeerd op de vaardigheden van het individu en de tak van sport of prestatie. Het doel van mentale begeleiding is uiteindelijk bewustwording en ontwikkeling van zelfkennis, persoonlijke groei en de ideale prestatie toestand.